Nr 12 (2802), 23 marca 2003

To Polska oskarża

KRZYSZTOF KOZŁOWSKI

Od początku korupcyjna propozycja Lwa Rywina wydawała się czymś obrzydliwym, skandalicznym i groźnym, ale była jakoś do ogarnięcia i (mimo niejasnego kontekstu politycznego) czymś mieszczącym się w kategoriach elementarnej logiki. Z czasem jednak sprawa zaczęła wymykać się spod kontroli i jej uczestników, i organów państwa. Dziś ma już własną dynamikę, którą napędzają nie politycy (ci wydają się albo bezradni, albo skłonni ją hamować), lecz nacisk, wytwarzany przez nas, obywateli, przez opinię publiczną społeczeństwa obywatelskiego. Prywatne i wolne media okazały się jedyną – jedyną! nie prokuratura, nie instytucje państwowe, ale prywatne media! – instancją, zdolną w gruncie rzeczy poruszyć skorumpowaną rzeczywistość.

WIĘCEJ







Rywin, Miller, TVP i polskie prawo

Przychodzi Lewy do Prawego
MACIEJ PODWAL



Poszukiwaniem głównego winowajcy w aferze Rywina zajmuje się prokuratura i sejmowa komisja śledcza. Poważni ludzie na oczach całej Polski bawią się w Holmesów i Pinkertonów. Z przejęciem udają, że są na tropie. Udają także, iż nie wiedzą, że głównym winowajcą jest Leszek Miller. Dlatego prokuraturo-komisja raczej niczego nie wykryje, a za rok czy dwa mieć będziemy nową tego typu aferę. WIĘCEJ






Polityka międzynarodowa na progu XXI wieku: czas kryzysu, czas przełomu

Czy to nasza wojna?
Z JANUSZEM ONYSZKIEWICZEM rozmawiają Andrzej Brzeziecki i Mateusz Flak


Stany Zjednoczone nie mogą sobie pozwolić na odwrócenie się plecami do Europy. Ameryka jest świadoma, że choć stanowi ogromną potęgę, nie jest w stanie samodzielnie rozwiązać problemów świata. WIĘCEJ

KSIĄŻKI W TYGODNIKU

WIARA



Czy chrześcijaństwo zmieniło świat?
KS. GRZEGORZ RYŚ

Największym znakiem zakorzenienia chrześcijaństwa w myślenie Europy i Ameryki jest to, że nawet jego kwestionowanie dokonuje się z reguły w oparciu o chrześcijańskie przesłanki. Kościoły bywają kontestowane najczęściej nie w imię niewiary, lecz w imię ideałów, które oficjalnie głoszą. WIĘCEJ





Kościół i Unia – na marginesie IV Zjazdu Gnieźnieńskiego

Quo vadis? Do Europy!
MAREK ZAJĄC

W dyskusji wokół referendum akcesyjnego dominuje przekonanie, że o wyniku głosowania może przesądzić stanowisko Kościoła. Tymczasem Konferencja Episkopatu Polski nie powie jednoznacznie „tak” bądź „nie”. WIĘCEJ

Przesłanie do Europy 

Czy językoznawca może nam pomóc lepiej rozumieć Jezusa?

Nowe szaty Ewangelii
KS. STANISŁAW OBIREK

Anna Wierzbicka proponuje interpretację Nowego Testamentu za pomocą sześćdziesięciu prostych i uniwersalnych pojęć. Czas pokaże, czy jej książka zainicjuje nową debatę teologiczną. WIĘCEJ





Internetowe rekolekcje wielkopostne (3)

Więcej nie znaczy lepiej
JACEK WRÓBEL SJ

Pewien ubogi człowiek, chcąc zarobić kilka groszy zamierzał wejść na drzewo, wybrać jajka z ptasiego gniazda, a potem je sprzedać. Bał się jednak, bo pień był wysoki, a on już niemłody. Zaczął więc wzywać pomocy św. Antoniego i obiecywać, że jeśli mu się uda, to za połowę zdobytej sumy kupi trzy świece, które zapali przy figurce orędownika. Wspinaczka szła mu dość łatwo, więc kiedy pokonał połowę odległości pomyślał, że dwie świece z pewnością świętemu wystarczą. Jeszcze wyżej postanowił zapalić tylko jedną. A gdy był już u szczytu i wyciągał rękę po jajka, to doszedł do wniosku, że na nic mu ta pomoc była, więc świętego tylko słowem pozdrowi. Wtedy gałąź się złamała, a chciwiec potłukł gnaty i jajka porozgniatał. WIĘCEJ










KRAJ I ŚWIAT

60. rocznica likwidacji krakowskiego getta

„Dzień był piękny, ciepły i słoneczny”
KATARZYNA ZIMMERER

„Ci ludzie przejeżdżają tramwajem przez getto i obrzucają nas pogardliwo-ciekawym spojrzeniem” – wspomina Halina Nelken. A ja? Czy idąc do pracy, zdaję sobie sprawę, że są skazani na zagładę?

*
„Żydowska dzielnica mieszkaniowa” powstała na mocy dekretu gubernatora dystryktu krakowskiego z 3 marca 1941 roku. Zajmowała kilka ulic w dzielnicy Podgórze. Otoczona murem, pilnie strzeżona przez policję, istniała dwa lata. Została zlikwidowana 13 i 14 marca 1943 roku. WIĘCEJ





Czy minister spraw wewnętrznych wyci±gnie wnioski po tragedii w Magdalence?

Policjantów portret zwyczajny
TOMASZ POTKAJ

W ciągu 13 lat istnienia policji zginęło 91 funkcjonariuszy. Polegli w walce z bandytami, rozbrajając bomby, ratując ludzi z katastrof.  WIĘCEJ

„Kaczor” i „Maniek”
Sylwia Sitkowska, Tomasz Potkaj 

W jednostce antyterrorystycznej ich sekcja specjalizowała się w akcjach na wysokościach. Dariusz Marciniak, lat 29, pseudonim operacyjny „Kaczor”, oraz Marian Szczucki, lat 36, pseudonim „Maniek”, razem wspinali się po skałkach i ścianach treningowych. W nocy z 5 na 6 marca razem pojechali na akcję w Magdalence. I razem zginęli. WIĘCEJ

Donald Rumsfeld: człowiek, który przygotował atak na Irak

Mroczny krzyżowiec
PIOTR MILEWSKI z Nowego Jorku

Pół roku temu, pewnego sierpniowego popołudnia, na teksańskim ranczu
„Preriowa kapliczka” stanęło obok siebie dwóch mężczyzn. Młodszy, w koszulce polo i płóciennych spodniach, źle znosił 40-stopniowy upał. Na jego czole perlił się pot. Starszy, o kanciasto zarysowanej mimo siedemdziesiątki szczęce, w popielatym garniturze i krawacie, nie rozpiął nawet guzika. Tylko lekko przymrużone powieki, spod których obserwował grupkę dziennikarzy, wskazywały, że dostrzega rozpalone do białości słońce. „Panie sekretarzu, czy zamieni pan kilka słów z gośćmi? – spytał go prezydent Bush. – Chciałbym usłyszeć pańskie odpowiedzi, podobno bywają całkiem niezłe”. WIĘCEJ

Czy warto się spierać o charakter narodowy

Drzemka rozsądnych
ZDZISŁAW KRASNODĘBSKI

Historia jest czymś więcej niż tylko opowieścią. Jest historią oddziałującą. Czyny i losy naszych przodków kształtują warunki naszego działania, nawyki i wzorce postępowania, wyznaczają nasze możliwości działania. W końcu jesteśmy w o wiele większym stopniu konstruktem naszych przodków niż oni naszym. WIĘCEJ





Za i przeciw
Stanisław Lem

Rzadko się zdarza sytuacja tak ambiwalentna, jak w przypadku konfliktu wokół Iraku. Jeśli ktoś pragnie być obiektywny, trudno mu ustalić, po której stronie spoczywa ciężar racji. Można gromadzić argumenty zarówno na rzecz tego, by prezydent Bush wycofał się z planów wojennych, jak i na rzecz ataku.







KULTURA

Muzyka przeciw ukąszeniom
DARIUSZ CZAJA

„Ukąszeni przez tarantulę Apulijczycy leczeni są muzyką, tańcem, śpiewem, barwami”.

Gaudenzio Merula, „Memorabilia”, 1556

1. Ascetyczna, czarno-biała okładka. Ledwie rozpoznawalny szkielet krzyża. Pod jednym z jego ramion pajęcza sieć. Z przedostatniej strony kłują szklanym spojrzeniem oczy włochatego indywiduum. Bojaźń i drżenie? Jak najbardziej. Ale i wzbierająca ciekawość, jakie też trucizny kryją się w środku.
To okładka najnowszej płyty zespołu muzyki dawnej L’Arpeggiata, kierowanego przez Christinę Pluhar. Rzecz wydana została przez powstałą przed czterema laty niezależną wytwórnię Alfa z siedzibą w Paryżu. Edycji nagrań klasycznej muzyki służy jej flagowa seria pod nazwą „Ut pictura musica”. WIĘCEJ





Dwa koncert jazzowe: Dave Douglas i Marc Copland

Opisać ciszę
ŁUKASZ TISCHNER

Miłośnicy jazzu mają ostatnio mocno wypełniony kalendarz. Koncertują w Polsce zespoły reprezentujące najrozmaitsze nurty muzyki improwizowanej. A różnorodność jest przecież tym, co jazzowe tygrysy lubią najbardziej. WIĘCEJ

Dave Douglas Septet (Dave Douglas – trąbka, David Gilmore – gitara elektryczna i akustyczna, Seamus Blake – saksofon, Jamie Saft – instrumenty klawiszowe, Derek Phillips – perkusja, Brad Jones – kontrabas elektryczny i akustyczny, Ikue Mori – instrumenty perkusyjne i elektroniczne), Górnośląskie Centrum Kultury, Katowice 7 marca 2003, koncert z cyklu „Jazz raz po raz”, zorganizowany przez agencję artystyczną „Paradam”.
Marc Copland Trio (Marc Copland – fortepian, Drew Gress – kontrabas, Jochen Rueckert – perkusja), Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manngha”, Kraków 8 marca 2003, koncert w ramach „Ery jazzu”.





Karol Hiller (1891-1939): awangardysta o wielu obliczach

K H, czyli tajemnica
BOGUSŁAW DEPTUŁA

Wystawą Karola Hillera łódzkie Muzeum Sztuki zamyka cykl wystaw twórców polskiej awangardy – Kobro, Strzemińskiego, Stażewskiego. Postać Hillera jest najmniej znana, najbardziej tajemnicza i najtrudniejsza do przedstawienia. WIĘCEJ

„Karol Hiller 1891–1939. Nowe widzenie: malarstwo, heliografika, rysunek, grafika”. Kuratorki: Zenobia Karnicka, Janina Ładnowska. Muzeum Sztuki w Łodzi, listopad 2002 – marzec 2003. 





Portrety odmieńców: „Elling” i „Człowiek bez przeszłości”

Bohaterowie bez przeszłości
ANITA PIOTROWSKA

Kino zawsze kochało bohaterów wyrzuconych na margines: prostaczków, odmieńców, outsiderów. W polskim filmie „Edi”, w norweskim „Ellingu”, w fińskim „Człowieku bez przeszłości” odnaleźć możemy tę fascynację w bardzo czystej postaci. Nieskażoną infantylizmem, emocjonalnym szantażem, estetyzowaniem ludzkiej niedoli. WIĘCEJ

„Człowiek bez przeszłości” („Mies vailla menneisyyttä). Scen. i reż.: Aki Kaurismäki, zdj.: Timo Salminen, wyst.: Markku Peltola, Kati Outinen, Juhani Niemelä, Kaija Pakarinen, Sakari Kuosmanen i inni. Prod. Finlandia / Niemcy / Francja 2002. Dystryb. Gutek Film.

„Elling” („Elling”). Reż.: Petter NAEss, scen.: (na podst. powieści Ingvara Armbjorsena „Brodre i Blodet”), zdj.: Svein Krovel, wyst.: Per Christian Ellefsen, Sven Nordin, Marit Pia Jacobsen, Jorgen Langhelle, Per Christensen i inni. Prod. Norwegia 2001. Dystryb. Kino Świat International.





„Niegrzeczne” książki Jacqueline Wilson

Nastolatek portret prawdziwy
Joanna Olech

W nielicznym gronie ludzi piszących o literaturze dla dzieci czuję się osamotniona z moimi, jak chcą niektórzy, trywialnymi upodobaniami. Rzeczywiście, mam słabość do książek „niegrzecznych”, przyjmowanych z rezerwą przez pedagogów. A takie właśnie wydały mi się książki Jacqueline Wilson. WIĘCEJ








FELIETONY

JÓZEFA HENNELOWA – Słowo niebezpieczne

EWA SZUMAŃSKA – Puste miejsce; Niespodzianka; Decyzja

ANDRZEJ DOBOSZ – Rozpacz profesora

MARCIN KRÓL – Gdzie się podzieją moje pieniądze?

JACEK PODSIADŁO – Ja na pewno nie

do góry