Archiwum Online
numery „Tygodnika”, od 16/2000, dostępne
online
APELE
O POMOC – ARCHIWUM
Artykuły z cyklu „Temat miesiąca”:
-
Adwentowe
rekolekcje z Zacheuszem
Ks. Grzegorz Ryś
-
„Kościół
nie jest łodzią podwodną” – 40.
rocznica inauguracji Soboru Watykańskiego
II
„Niemal
na końcu Listu Apostolskiego „Novo Millenio
inuente” Jana Pawła II znajdujemy zaskakujące zdanie:
»W ramach przygotowań do Wielkiego Jubileuszu zaleciłem
Kościołowi, aby zastanowił się, na ile nauka Soboru została
przyjęta. Czy to uczyniono?« Czy to uczyniono...
Czterdziesta rocznica otwarcia Soboru (11 października) każe
do tego pytania wrócić” – pisał ks. Adam Boniecki
w rocznicowym tekście „Ku przyszłości”.
„Czterdziestolecie to dobra okazja, by biorąc dokumenty
Soboru zrobić sobie poważny rachunek sumienia”. Dobrym
punktem wyjścia mogą teksty Jerzego Turowicza „Wstępny
bilans soboru” (1966), „Kryzys w Kościele”
(1969), „Kościół nie jest łodzią podwodną”
(1972), przypominające nadzieje obudzone przez Sobór i
analizujące pierwsze symptomy kryzysu Kościoła posoborowego,
oraz niezwykła korespondencja prof. Stefana Swieżawskiego i
Jana Pawła II.
-
Pióra
i maczugi, czyli kultura w szponach polityki
„Nikt
dziś nie uwierzy – w takiej atmosferze, jaka u nas panuje
– w bezinteresowność twojego krytycznego sądu. Każde
zdanie będzie dowodem, że uczestniczysz w spisku politycznym
Żydów i masonów, albo uknutego przeciw Żydom i
masonom” – pisał Andrzej
Werner. Jego artykułem rozpoczęliśmy na naszych łamach
dyskusję o uwikłaniu kultury w politykę. Ze stwierdzeniami
Wernera polemizowali m.in. Stefan
Chwin („Że ktoś namiętnie, z furią zjeżdża czyjąś
powieść za to, że czuje w niej zapach
liberalno-demokratycznej politycznej poprawności albo woń
ksenofobicznej myśli narodowej? Ależ proszę bardzo!”), Jarosław
Klejnocki („Wolny rynek idei generuje podobne
patologie, jak wolny rynek w sferze ekonomii. Przestrzeń
kultury może być również postrzegana jako sfera wpływów,
możliwości i wreszcie – władzy”) oraz Przemysław
Czapliński i Anna
Nasiłowska.
-
Od „Dabru emet” do
„Świętego obowiązku”
Grupa 21 amerykańskich uczonych
– biblistów, historyków i teologów – wydała 1.
września w Bostonie oświadczenie, w którym nazwała rewizję
chrześcijańskiego nauczania o Żydach i judaizmie głównym
oraz nieodzownym obowiązkiem teologii w naszych czasach.
Opublikowane w sześciu językach oświadczenie jest odpowiedzią
na inny dokument, ogłoszony we wrześniu 2000 r. –
„Dabru emet – mówcie prawdę”, ogłoszony
przez grupę żydowskich uczonych z USA (podpisany przez 270
uczonych i rabinów z całego świata), wzywający Żydów do
zrewidowania swojego myślenia o chrześcijanach i chrześcijaństwie.
Na łamach „TP”
dyskusję wywołało pytanie - „czy Jezus jest Żydom
potrzebny do zbawienia?” i związany z tym problem misji
ewangelizacyjnej wśród wyznawców judaizmu.
-
Kraków
– prowincja czy metropolia?
„Niby wielkie miasto, niby centrum wszelakich wartości i postępu,
niby tramwaje, obwodnice, lotnisko, ale tak naprawdę wieś. Z
aptekarzem, wójtem i nauczycielem. Z targiem, z wiejską
gadaniną pod kościołem i wiejskim skandalem” –
pisze w przewodniku mentalnym po „krakówku” Stanisław
Mancewicz. Poza tym przygotowaliśmy: dyskusję „Na rozdrożu”,
w której wzięli udział Krystyna Zachwatowicz (scenograf,
profesor ASP), Seweryn Blumsztajn (redaktor naczelny „Gazety w
Krakowie”), Janusz Sepioł (architekt, wicemarszałek
województwa małopolskiego) i prof. Jacek Purchla (historyk
sztuki, dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury); rozmowę z
prof. Stanisławem Grodziskim o tym, czy Kraków jest stolicą
Europy Środkowej; „Peryferie, czyli przewodnik po nieznanym
mieście” Agnieszki Sabor – ciekawe miejsca niezauważane
przez autorów przewodników po Krakowie oraz krótką listę
skandali architektonicznych w mieście „Anarchia pod
Wawelem” tej samej autorki; „Miasto w przymglonym
lustrze” – tekst Tomasza Fiałkowskiego o tym, jaki
portret Krakowa odnajdujemy w literaturze; rozmowę z Chrisem
Humnickim i Witoldem Paskiem – przedstawicielami firmy „Tishman
Speyer” o Nowym Mieście w Krakowie; a także teksty
Agnieszki Sabor „Norymberga: odbicie niepodobne” i
Katarzyny Zimmerer „Przestrzeń demokracji” o mieście
partnerskim Krakowa – Norymberdze.
-
Kraków
– miasto przyszłości?
„Średniej
wielkości niezamożne miasto w mozolnie dźwigającym się z
kryzysu państwie nie zacznie nagle konkurować z metropoliami
nowoczesności. Nie chodzi więc o potężne inwestycje. Ani o
konkretny – lepszy lub gorszy – projekt
architektoniczny. Chodzi o nowy sposób myślenia o tym, czym może,
czym powinna być przestrzeń miasta. Jakie możliwości będzie
ono dawać mieszkańcom i czego będzie od nich wymagać? Jak
zamierza prezentować się przybyszom? W jaki sposób chce się
bogacić? Jak będzie wyglądać za lat kilkadziesiąt? Na
wszystkie te pytania padają w Krakowie mgławicowe
odpowiedzi” – pisała Agnieszka Sabor w tekście „Naprawdę
nie dzieje się nic” rozpoczynając dyskusję o tym, jakim
miastem jest Kraków w czasach wolności. „Kiedy przyjechałam
do Krakowa, w szarej komunistycznej rzeczywistości miasto pełne
pięknych murów i pięknych ludzi wydawało się niemal cudem.
Dziś z okien mojego mieszkania tuż przy Rynku obserwuję, jak
(...) Kraków coraz bardziej pogrąża się w bylejakości i
chaosie” – pisała na ten temat w „TP” Krystyna Zachwatowicz. Poza nią głos zabrali:
Albrecht
Lempp, Bogusław Sonik, prof. Jacek Purchla,
Jan Strzałka oraz
Czytelnicy.
-
Ameryka
rok po 9/11
W specjalnym dodatku „Tygodnika”
rozmowy z Ryszardem Kapuścińskim i Wiktorem Osiatyńskim (o
tym jak 11 września zmienił amerykańską demokrację); eseje
Ireny Grudzińskiej-Gross (nowy patriotyzm Amerykanów),
Wojciecha Stanisławskiego (dlaczego USA otacza
taka nienawiść), ks. Tomasza Węcławskiego (czy możliwy
jest dialog religii po 11 września; znalazłem się w Kościele), Johna L. Esposito (USA: szeryf w muzułmańskim
świecie), Edwarda N. Luttwaka („z
kim naprawdę walczymy”), artykuły Romana Kuźniara (o
wojnie z Irakiem) i Agaty Skowron-Nalborczyk (islam w
polskich mediach).
-
11
września 2001 w „Tygodniku”
Rok
temu, bezpośrednio po tragedii w Nowym Jorku i Waszyngtonie,
jej przebieg, przyczyny oraz znaczenie dla przyszłości świata
analizowali na łamach „Tygodnika Powszechnego”
m.in.: Stanisław Lem, Zygmunt Bauman, ks. Wacław
Hryniewicz, ks. Andrzej Szostek, ks. Adam Boniecki,
Wiktor Osiatyński, Adam D. Rotfeld, Olga Stanisławska, Paweł Śpiewak,
Michał Komar, Bartłomiej
Sienkiewicz, Olaf Osica, Marcin Fabjański, Maciej
Wierzyński, Stanisław Radecki, Tadeusz Biliński, Anna
Łabuszewska.
-
„Tygodnik”
po pielgrzymce
- obszerne podsumowanie
wizyty Jana Pawła II
Debata
redakcyjna z udziałem ks.
Adama Bonieckiego,
ks. biskupa Kazimierza Nycza,
prof. Pawła Śpiewaka i prof. Władysława Stróżewskiego.
Treść papieskiego przesłania
analizują o. Jan Andrzej Kłoczowski OP i ks.
Grzegorz Ryś; związki Jana Pawła II z oazami opisuje Zbigniew
Nosowski; słowa Papieża o liberalizmie komentuje Marcin
Król. Edyta Mętel przedstawia „Polaków portert
religijny”, a Michał Okoński recenzuje książkę
Katarzyny Kolendy-Zaleskiej „Pielgrzymka 2002”.
O swoich wrażeniach
po pielgrzymce piszą: Leszek Kołakowski, Jacek Woźniakowski,
duchowni – s. Małgorzata Chmielewska, o. Ambroży
Białucha (przeor krakowskiego eremu kamedułów), kard.
Lubomyr Huzar ze Lwowa, bp Janusz Jagucki (zwierzchnik
Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce), rabin Michael
Schudrich, Peter-Hans Kolvenbach
SJ (Generał Tow.
Jezusowego), o. Wojciech Jędrzejewski OP, a także
dziennikarze – Gerhard Gnauck, Wojciech Bonowicz, Katarzyna
Kolenda-Zaleska,
Marcin Przeciszewski,
społecznicy – Bogdana Pilichowska, Irena
Dawid-Olczyk z fundacji „La Strada” oraz Selim
Chazbijewicz (współprzewodniczący Rady Wspólnej Katolików
i Muzułmanów), Piotr M. A. Cywiński (prezes
warszawskiego KIK-u), przewodnik pielgrzymów
kalwaryjskich Andrzej Konicki i Yumiko Matsuzaki –
doktorantka Papieskiej Akademii Teologicznej, uczennica księdza
Józefa Tischnera.
-
Pielgrzymka
z „Tygodnikiem”
Komentarze
ks. Adama Bonieckiego, ks.Tomasza Węcławskiego, Józefy
Hennelowej, Jana Nowaka Jeziorańskiego;wszystkie oficjalne przemówienia
i homilie Jana Pawła II oraz relacje: Artur Sporniak -
„Godzina zero” (przylot Papieża); Karolina Deling -
„Bo jak go nie słuchać?” (przejazd z lotniska do
Pałacu Biskupiego); ks. Adam Boniecki - „Człowiek w
drewniakach” (Łagiewniki), Katarzyna Kolenda-Zaleska - „Student
Jan Paweł” (odwiedziny kampusu UJ w Pychowicach); Michał
Okoński - „Wspólnota”, Anna Mateja - „Dach
papamobilu” (Błonia),
Aleksandra Bajka, A. Sporniak - „Katedra, czyli
dziedzictwo” (wizyta na Wawelu); ks. Adam Boniecki -
„Przytomność umysłu księdza Ryszarda”
(przystanek przy kościele św. Floriana); A. Bajka -
„Przy grobie rodziców” (cmentarz Rakowicki); Michał
Kuźmiński, Marek Zając - „Okno” (rozmowy Papieża
z młodzieżą z okna Pałacu Biskupiego); Jan Strzałka, A.
Sporniak - „Matko, czy puścisz mnie z niczem?”
(Kalwaria), M. Kuźmiński, K. Deling, Bartek Dobruch „Ścigaliśmy Papieża”, K.
Kolenda-Zaleska „Niespodzianki” (ostatni dzień
pielgrzymki: Wadowice, Tyniec, Bielany, Tatry).
-
„Tygodnik”
na pielgrzymkę
Rozmowy - z
kardynałem Franciszkiem Macharskim, przewodniczącym
komitetu organizacyjnego pielgrzymki biskupem Kazimierzem
Nyczem oraz projektantem ołtarza na Błoniach architektem
Krzysztofem Ingardenem; reportaże Anny Matei (o tym, co
pamiętamy z poprzednich pielgrzymek Papieża do Polski),
Jana Grzegorczyka (o losach przesłania świętej Faustyny)
i Michała Kuźmińskiego (o współczesnych Łagiewnikach),
sylwetki nowych błogosławionych (abp Zygmunt Szczęsny
Feliński, ks. Jan Balicki, o. Jan Beyzym, s. Sancja
Szymkowiak), a także zakończenie cyklu „miejsca
papieskie” – Dębniki.
-
„Tygodnik”
przed pielgrzymką
Będące w centrum tej wizyty Sanktuarium Bożego Miłosierdzia
łatwo pozwala przewidzieć, że Papież podejmie wątek
zawarty w encyklice „Dives in misericordia” i w
tegorocznym „Orędziu na Światowy Dzień
Pokoju”. Jan Paweł II dobrze wie, co się dzieje w
Polsce. Czy w perspektywie jednoczącej się Europy będzie
chciał przypomnieć nam swoje nadzieje sprzed lat, że
zrodzona i realizowana w jego Ojczyźnie idea solidarności
powinna stać się propozycją dla całej Europy, a może i
innych regionów świata? Czy ten, którego misją jest
budowanie jedności („aby byli jedno”), po raz
kolejny wezwie nas do jedności wokół wartości
niezmiennych i powszechnych?
O miejscach,
które ma odwiedzić Papież w czasie kolejnej pielgrzymki,
oraz Polsce przed Jego przyjazdem piszą m.in. ks. Adam
Boniecki, ks. Jan Kracik, Jan Strzałka.
-
Kościół
a homoseksualizm
Co Kościół proponuje
homoseksualistom, którzy chcą żyć w zgodzie z jego nauką?
„Dlaczego w ramach struktur Kościoła
można pomagać alkoholikom czy małżeństwom
niesakramentalnym, a osobom homoseksualnym, którzy chcą żyć
w zgodzie z nauką Kościoła, takiej możliwości się
odmawia?” – pytał Adam Fons w tekście
„Odwaga »Odwagi«” („TP” nr
26/2002). Na jego pytanie w tym samym numerze
„Tygodnika” próbował odpowiedzieć ks. Józef
Augustyn SJ – duszpasterz zajmujący się m.in. formacją
kleryków oraz autor książki „Głęboko wstrząśnięci.
Samooczyszczenie Kościoła” (książka jest zbiorem
wywiadów i artykułów na temat listu Papieża napisanego do
kapłanów, na Wielki Cwartek 2002 r., po ujawnieniu nadużyć,
jakie wobec nieletnich popełnili niektórzy księża).Problem pomocy,
jaką Kościół oferuje homoseksualistom, skłonił do zabrania
głosu także czytelników oraz Katarzynę Jabłońską i
Cezarego Gawrysia – redaktorów „Więzi”.
-
Jaka jest polska adwokatura?
Artykuł
Michała Kłaczyńskiego pt. „Nieliczni, niedostępni,
nietani” („TP” nr 20/2002) otworzył dyskusję
o adwokaturze w Polsce. „W całym kraju jest dziś tylu
adwokatów, ilu w jednym dużym mieście w Niemczech. Albo
inaczej: osiem razy mniej, niż w samej tylko stolicy USA.
Polska adwokatura działa na zasadzie średniowiecznego
cechu” – pisał Kłaczyński, postulując
zreformowanie systemu, w którym samorządy prawnicze –
nie tylko adwokacki, także notarialny czy radcowski –
ograniczają drastycznie napływ nowych prawników do tych zawodów,
co ma negatywne skutki społeczne, nie tylko dla tysięcy
absolwentów prawa, ale także dla zwykłych obywateli, i dla
rozwoju państwa. Po
publikacji artykułu
otrzymaliśmy bardzo wiele listów od czytelników.
-
Jedwabne
– pamięć nieodzyskana
Tekstem
Jana Tomasza Grossa „Poduszka Pani Marx” rozpoczęliśmy
w ubiegłym roku debatę o znaczeniu wydarzeń w Jedwabnem dla
polskiej tożsamości. Jakie mity przyjdzie nam zweryfikować?
Jakie fakty, trudne do zrozumienia, będziemy musieli włączyć
do naszej historiografii? Między innymi na takie pytania próbowali
odpowiedzieć: Halina Bortnowska, Joanna Tokarska-Bakir, abp
Henryk Muszyński, prezydent Aleksander Kwaśniewski, Józefa
Hennelowa, ks. Adam
Boniecki.
W ostatnim czasie
wróciliśmy do problematyki
publikując wywiad z prof. Tomaszem Szarotą
oraz polemikę prof. Jana Tomasza Grossa.
- Cesarz, Japonia i my
„Japonia
to dla nas wielka miłość i fascynująca tajemnica”
– twierdzą Andrzej
Wajda i Krystyna
Zachwatowicz. Z okazji przyjazdu do Polski pary cesarskiej
chcieliśmy odsłonić przynajmniej fragment tej tajemnicy. W
specjalnym dodatku japońskim przypomnieliśmy historię Japonii
i jej niezwykłej kultury, próbowaliśmy zrozumieć naturę współczesnego
Japończyka, dylematy „chryzantemowej monarchii”.
Zamieściliśmy też głosy Polaków, dla których kraj na
wyspach stał się ważny – byli wśród nich Lech Wałęsa
i wybitni polscy japoniści Wiesław Kotański, Mikołaj
Melanowicz, architekt Krzysztof
Ingarden, artyści – Jan
Peszek i Andrzej
Dudziński. I jeszcze
„Moja Polska” japońskiego polonisty Tokimasy
Sekiguchiego, Piotr Bikont o sushi, kalendarium relacji
polsko-japońskich... Nasz przewodnik po Japonii ilustrowały
drzeworyty Hiroshige oraz wykonane specjalnie na tę okazję kaligrafie
autorstwa Masakazu
Miyanagi.
- Wakacje z Duchami – dodatek turystyczny
Nasz
dodatek nie jest przeglądem najmodniejszych lub najtańszych
ofert turystycznych. Jest zaproszeniem do poszukiwania celu tej
podróży, która trwa nie tylko w wakacje. A znaleźć cel można
poprzez muzykę, film, książkę (także tę o podróżowaniu).
Można go także znaleźć we własnym wnętrzu. Wystarczy tylko
wyjechać.
W specjalnym dodatku Tygodnika: Andrzej Stasiuk o podróży
autostradą, wakacyjny przewodnik Michała Kuźmińskiego po
polskich... klasztorach, zaproszenia na festiwale w Jarosławiu,
Cieszynie, Kazimierzu nad Wisłą, Agnieszka Sabor o
historii pierwszego polskiego pociągu, Tomasz Fiałkowski o
najlepszych książkach podróżniczych.
- Konflikt
na Bliskim Wschodzie
Od września 2000 r. Ziemia Święta jest bezustannie miejscem
samobójczych ataków terrorystycznych i izraelskich interwencji
wojskowych. Jak przerwać błędne koło przemocy? O
konflikcie bliskowschodnim piszą: Marek Edelman, Józefa
Hennelowa, Sergiusz Kowalski, Wojciech Pięciak, Agnieszka Sabor,
Artur Klimaszewski, Marek Zając, Jacek Kubiak.
- Kościół wobec
molestowania seksualnego
Po artykule „Grzech w Pałacu Arcybiskupim”, opublikowanym w
dzienniku „Rzeczpospolita”, głośna stała się w Polsce sprawa
molestowania seksualnego kleryków przez ks. arcybiskupa Juliusza Paetza. W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych i
Irlandii wielu duchownych oskarżono o pedofilię. Na temat tego bolesnego problemu
wypowiedzieli się w „Tygodniku” m.in.: ks.
Tomasz Węcławski, Halina Bortnowska, ks. Adam Boniecki, o. James J. Gill,
abp Desmond Connell, Bogdan de Barbaro.
- Feminizm: krzyk czy rozmowa
„Polakom daleko jeszcze do ideału
równości płci, a główną tego przyczyną jest obyczaj, uprzedzenia i
– częściej niż się sądzi – bezmyślność. Wiele jest do
zrobienia, lecz trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy chce się załatwiać
konkretne sprawy, czy udowodnić, że ma się rację” – pisał
Ernest Skalski. Z tezami jego tekstu polemizują: Kinga Dunin oraz Kazimiera
Szczuka.
- Wieś idzie na uniwersytet
Rozpoczynamy debatę o szkole po reformie. Osiem
miesięcy to czas zbyt krótki, żeby ocenić nowy system edukacji, ale bierne i
bezkrytyczne przyjmowanie każdej zmiany może być równie szkodliwe jak brak
zainteresowania, znudzenie czy strach przed zmienianiem czegokolwiek. Działania
reformatorskie, zwłaszcza w szkole, trudno wprowadzać wyłącznie trybem
administracyjnym. Społeczeństwo obywatelskie polega właśnie na „przeszkadzaniu”
krytyką, a nie na posłusznym wykonywaniu decyzji podjętych przez kuratora czy
ministra. Tak więc współudziałowcami zmian w szkole powinni być nauczyciele,
uczniowie, rodzice, władze samorządowe...
- Objawienia prywatne
„Dystans jest konieczny, bowiem nawet przy najpewniejszym
objawieniu prywatnym nigdy nie jest tak, że słowa orędzia są w sposób czysty
nadprzyrodzone. Gdyby Bóg rzeczywiście chciał do nas bezpośrednio „przemówić”,
Jezus za swego ziemskiego życia sam napisałby Ewangelię. Jak wiadomo, tego nie
uczynił.”
|
